«Бурабай» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде көктемгі орман отырғызуға белсенді дайындық жұмыстары жүргізілуде. Орман алқаптарын қалпына келтіру процесі бірнеше негізгі кезеңдерден тұрады, олар парк қызметкерлерінің мұқият көзқарасы мен кәсібилігін талап етеді.
Тұқым жинау және өңдеу
Жыл сайын қыс мезгілінде мемлекеттік инспекторлар қарағай бүрлерін жинаумен айналысады. Биыл тұқымның мол түсімінің арқасында, жинау жоспары 5 000 кг-нан 10 000 кг-ға дейін ұлғайтылды. Жиналған бүрлер арнайы кептіргіштерде кептіріледі, содан кейін олардың тұқымдары алынады. Бұл тұқымдар мұқият іріктеуден өтіп, стратификациядан өтеді, бұл олардың жоғары өнгіштігін қамтамасыз етеді.
Стратификация процесі – тұқым дайындаудың негізгі кезеңі
Орман отырғызуға дайындықтың маңызды кезеңдерінің бірі – стратификация, ол тұқымдардың табиғи жағдайда өнуін ұқсастыратын процесс. Орман көшеттерін қалпына келтіру инженері Бекзат Габченконың айтуынша, биыл сәтті шыңдау үшін 72 кг тұқым пайдаланылған.
Стратификация әдісі бірнеше жүйелі кезеңнен тұрады:
- Алдымен дайындалған алаңға борпылдақ қар қабаты төселеді.
- Содан кейін тұқымдар дорбаларға салынып, арнайы ағаш тақтайшаларға мұқият орналастырылады. Бұл тақтайшалар алдын ала қазылған шұңқырдың ортасына қойылады.
- Осыдан кейін тұқымдар жаңа борпылдақ қар қабатымен жабылып, тығыздалады, нәтижесінде қатты қар қабаты пайда болады.
- Үстіне тау тәрізді қар үйіндісі жасалып, оны температураның күрт өзгеруінен және еріген судан қорғау үшін үгінділермен жабады.
Мұндай сақтау әдісі тұқымдарға қысты табиғи жағдайда жеңіл еңсеруге, олардың төзімділігін арттыруға және кейінгі отырғызу кезінде жоғары өнгіштікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Орман көшеттерін тәлімбақта өсіру
Стратификациядан кейін тұқымдар парк орман тәлімбағында өсіріледі. Мұнда екі жыл бойы жас өскіндерге тұрақты күтім жасалады: әр өсімдікке жеткілікті кеңістік қалдыру үшін сирету, өсімдіктің өсуін баяулатуы мүмкін арамшөптерді жою және құрғақ күндері суару жұмыстары жүргізіледі.
Биыл тәлімбақтың мектеп бөлімінде 2 гектар жерге 57 200 дана кәдімгі қарағай көшеті отырғызылды.
Ашық топыраққа көшіру дайындығы
Екі жасқа толғаннан кейін көшеттер орман алқаптарындағы тұрақты орындарға отырғызуға дайын болады. Бұл үшін парктің сегіз орман шаруашылығында – Ақылбай, Бурабай, Жалайыр, Золотобор, Қатаркөл, Мирный, Приозерный және Темнобор орман шаруашылықтарында топырақты дайындау жұмыстары жүргізілуде. Орман мәдениеттерінің жақсы бейімделуіне ықпал ететін маңызды кезеңдердің бірі – екі рет қолмен арамшөптерден тазарту.
Алдағы орман отырғызу жоспары
Орман отырғызу сәуір айының соңында – мамырдың басында басталады. Орман көшеттерін қалпына келтіру инженері Бекзат Габченконың айтуынша, барлық қажетті дайындық шаралары жоспарға сәйкес жүргізілуде, ал парк қызметкерлері отырғызу жұмыстарының басталуына толық дайын.
«Бурабай» МҰТП ұжымы мен олардың жұмысына деген адалдығының арқасында жыл сайын орман байлығын қалпына келтіру және көбейту мүмкін болып отыр, бұл келешек ұрпақ үшін ерекше табиғатты сақтауға септігін тигізеді.
